Deze angstaanjagende leeservaring heb ik aan een collega te danken die het boek een keer aan mij heeft uitgeleend. Laat ik beginnen met een poging om het verhaal zo objectief mogelijk uit de doeken te doen. In het kort gaat het als volgt: Een onderwijzer met een saai en burgerlijk leven ontdekt bij het bekijken van een film dat hij een dubbelganger heeft die als twee druppels op hem lijkt. Dit intrigerende feit leidt ertoe dat hij alles in het werk stelt om deze persoon te vinden. Wanneer hem dit lukt, gaat deze nieuwe werkelijkheid zich al snel tegen hem keren en voelt hij zich bedreigd. Dit ontaardt in een spannend en beklemmend einde waar ik me verder niet over zal uitlaten. Om de simpele reden dat ik er zelf nog niet helemaal uit ben hoe het afloopt (en het daarom niet eens zou kunnen verklappen).
Dit alleen lijkt me al reden genoeg om dit boek te gaan lezen maar als je niet overtuigd ben kan je ook eerst de film gaan kijken. Het boek is namelijk recent verfilmd, ‘Enemy’ uit 2013 met Jake Gyllenhaal in de hoofdrol (ja die ook in die rare film met dat konijn speelde, bij nader inzien een film uit een vergelijkbaar genre). Het leek mij een interessante film om te kijken omdat het zich afspeelt in Toronto en daar was ik net een aantal maanden geleden geweest. Maar er waren echter weinig momenten van herkenning aangezien dit in mijn herinneringen een zonnige en vriendelijke stad is en in de ogen van de regisseur een grijze en boosaardige stad. En dan zijn er de spinnen… (tip: dit is geen film voor arachnofoben! Het boek kan je echter wel gerust lezen want daar komen geen geleedpotigen in voor).Na het zien van deze ontzettend vage film met een werkelijk verbluffend einde (in een al even onheilspellende bioscoopzaal waarin ik de enige bezoeker was), heb ik op YouTube een half uur durende uitleg bekeken om er enigszins chocola van te maken. Je moet ervan houden, zo’n ingewikkelde film, maar gezien de hoeveelheid denkvoer die dit oplevert krijg je in ieder geval waar voor je geld.
Vervolgens heb ik dus het boek gelezen, Een man in duplo van de Portugese schrijver Saramago, en deze volgorde is best aan te raden. Ten eerste omdat de film wel trouw is aan het verhaal maar het ook heeft gemoderniseerd (het bekijken van een videoband is een dvd op de laptop geworden) en zoals ik al eerder meldde begrijp je er geen hout van dus wat meer verdieping is wel wenselijk. Maar ook vanwege de opmerkelijke stijl van schrijven van de auteur die zich kenmerkt door een compleet gebrek aan interpunctie (alle punten zijn komma’s). Dat vergt nogal wat concentratie om de dialogen te volgen maar heeft ook als plezierig gevolg dat je volledig in het verhaal wordt meegezogen. De eindeloos lange zinnen zorgen ervoor dat je besef van tijd verdwijnt en je in een flow wordt meegenomen.
Alhoewel, plezierig… Mijn besluit om tegen middernacht toch nog de laatste bladzijden uit te lezen was niet de meest verstandige. Gekweld door angstige dromen heb ik een licht paranoïde nacht doorgemaakt waarin ik mijn eigen dubbelganger naar het leven stond omdat ik het anders zelf met de dood zou moeten bekopen. Dit is dus een boek met een bijsluiter, maar wees gerust, de bijeffecten zijn van tijdelijke aard en niet schadelijk voor je verdere leven.
De man in duplo – Jose Saramago (2013, eerste druk in 2003) Meulenhoff, 303 p. ISBN 9789029089357
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.