De man in duplo

Deze angstaanjagende leesDe man in duploervaring heb ik aan een collega te danken die het boek een keer aan mij heeft uitgeleend. Laat ik beginnen met een poging om het verhaal zo objectief mogelijk uit de doeken te doen. In het kort gaat het als volgt: Een onderwijzer met een saai en burgerlijk leven ontdekt bij het bekijken van een film dat hij een dubbelganger heeft die als twee druppels op hem lijkt. Dit intrigerende feit leidt ertoe dat hij alles in het werk stelt om deze persoon te vinden. Wanneer hem dit lukt, gaat deze nieuwe werkelijkheid zich al snel tegen hem keren en voelt hij zich bedreigd. Dit ontaardt in een spannend en beklemmend einde waar ik me verder niet over zal uitlaten. Om de simpele reden dat ik er zelf nog niet helemaal uit ben hoe het afloopt (en het daarom niet eens zou kunnen verklappen).

Dit alleen lijkt me al reden genoeg om dit boek te gaan lezen maar als je niet overtuigd ben kan je ook eerst de film gaan kijken. Het boek is namelijk recent verfilmd, ‘Enemy’ uit 2013 met Jake Gyllenhaal in de hoofdrol (ja die ook in die rare film met dat konijn speelde, bij nader inzien een film uit een vergelijkbaar genre). Het leek mij een interessante film om te kijken omdat het zich afspeelt in Toronto en daar was ik net een aantal maanden geleden geweest. Maar er waren echter weinig momenten van herkenning aangezien dit in mijn herinneringen een zonnige en vriendelijke stad is en in de ogen van de regisseur een grijze en boosaardige stad. En dan zijn er de spinnen… (tip: dit is geen film voor arachnofoben! Het boek kan je echter wel gerust lezen want daar komen geen geleedpotigen in voor).Na het zien van deze ontzettend vage film met een werkelijk verbluffend einde (in een al even onheilspellende bioscoopzaal waarin ik de enige bezoeker was), heb ik op YouTube een half uur durende uitleg bekeken om er enigszins chocola van te maken. Je moet ervan houden, zo’n ingewikkelde film, maar gezien de hoeveelheid denkvoer die dit oplevert krijg je in ieder geval waar voor je geld.

Vervolgens heb ik dus het boek gelezen, Een man in duplo van de Portugese schrijver Saramago, en deze volgorde is best aan te raden. Ten eerste omdat de film wel trouw is aan het verhaal maar het ook heeft gemoderniseerd (het bekijken van een videoband is een dvd op de laptop geworden) en zoals ik al eerder meldde begrijp je er geen hout van dus wat meer verdieping is wel wenselijk. Maar ook vanwege de opmerkelijke stijl van schrijven van de auteur die zich kenmerkt door een compleet gebrek aan interpunctie (alle punten zijn komma’s). Dat vergt nogal wat concentratie om de dialogen te volgen maar heeft ook als plezierig gevolg dat je volledig in het verhaal wordt meegezogen. De eindeloos lange zinnen zorgen ervoor dat je besef van tijd verdwijnt en je in een flow wordt meegenomen.

Alhoewel, plezierig… Mijn besluit om tegen middernacht toch nog de laatste bladzijden uit te lezen was niet de meest verstandige. Gekweld door angstige dromen heb ik een licht paranoïde nacht doorgemaakt waarin ik mijn eigen dubbelganger naar het leven stond omdat ik het anders zelf met de dood zou moeten bekopen. Dit is dus een boek met een bijsluiter, maar wees gerust, de bijeffecten zijn van tijdelijke aard en niet schadelijk voor je verdere leven.

De man in duplo – Jose Saramago (2013, eerste druk in 2003) Meulenhoff, 303 p. ISBN 9789029089357

Dieren eten

Al geruime tijd loop ik in de supermarkt de koelvitrines met daarin de helverlichte plastic bakjes vol dierlijke eiwitten voorbij. Mijn vleesconsumptie is in de afgelopen twee jaar drastisch afgenomen en met name de kiloknallers zijn aan mij echt niet meer besteed. Ik kan dit niet herleiden tot een bewust omslagpunt. Waarschijnlijk is het een combinatie van het volgende:

  1. Dieren Eten-cropHet verbreken van een relatie met een doorgewinterde vleeseter en weer je eigen potje gaan koken.
  2. Verhuizen naar Nijmegen, samen met Wageningen het meest duurzame, groene en linkse hippiebolwerk van Nederland met in ieder winkelcentrum een bio
    winkel.
  3. Een steeds meer toenemende aversie tegen de grote spelers op de markt zoals Ahold (van Albert Heijn, Gall & Gall en Bol.com). Lang leve de lokale buurtsuper.
  4. Het kijken naar de Keuringsdienst van Waarde die laat zien dat de realiteit van de voedselproductie niet zo rooskleurig is (het gaat niet om smaak of kwaliteit
    maar om hoe je de consument kan bedonderen en
    zo veel mogelijk geld kan verdienen).

En oké, misschien hebben de spotjes van Wakker Dier ook enig effect gehad maar daar heb ik zelf weinig zicht op aangezien het mijn onderbewustzijn betreft.

En nu kan ik daar nog een reden aan toevoegen. Wederom een bewijs dat het lezen van een bijzonder boek je leven kan veranderen. Het is geen goed geschreven boek. De structuur ontgaat mij volledig en over de mengelmoes aan stijlen ben ik ook niet te spreken. Dieren Eten van Jonathan Safran Foer is een opeenvolging van krankzinnige feiten en onnavolgbare cijfers die je direct weer vergeet (ik althans). Maar die wel een huiveringwekkend beeld achterlaat van de bioindustrie dat niet meer van je netvlies verdwijnt. Het blijft in je hoofd doormalen en manifesteert zich bij ieder bezoek aan de supermarkt. De kern van dit 334 pagina’s tellende boek is samen te vatten in maar drie woorden (in willekeurige volgorde): dierenleed, CO2-uitstoot en ziekteverwekkers. Conclusie: als je leven je lief is en het voortbestaan van toekomstige generaties ook, dan is het verstandig om geen (of in ieder geval minder) vlees te eten.

In mijn brein, dat al jaren gevoed is met dierlijke eiwitten, ontspruiten uiteraard een aantal verzachtende omstandigheden. Ik sus mijn geweten met de gedachte dat het in Europa vast allemaal wel beter geregeld is dan in de Verenigde Staten (waar de schrijver woont). En dat ik in mijn jeugd echt vrije uitloop eieren heb gegeten want we hadden kippen in de tuin (maar ik ze nu weer gewoon bij AH koop). Om alle clichés maar even uit de kast te trekken, dit is typisch een gevalletje van wat niet weet wat niet deert. Maar telt een gewaarschuwd mens ook niet voor twee? Dit boek heeft mijn ogen geopend en kennis is macht. In mijn overtuiging is de mens een omnivoor en ik ben dus allengs niet van plan om vegetariër te worden. Maar de vleesfabrieken van tegenwoordig hebben naar mijn idee weinig meer met dieren te maken. Toch sla ik uit voorzorg het hoofdstuk over de koe nog maar even over… Ter compensatie wil ik bij mijn volgende huis wel weer een kippenhok!

Dieren eten – Jonathan Safran Foer (2009) Ambo, 334 p, ISBN 9789026321672.